Zo ruim je jouw Windows PC of laptop op

Home

Actie: Digitale Schoonmaak

Digitale Schoonmaak Windows PC en laptop

Kies waar je mee wilt beginnen!

Rubriceer je bestanden.
Rubriceer ze in mappen of folders – en geef die namen die voor jou logisch zijn. Dat maakt zoeken makkelijker. En vooral: zo kom je veel documenten tegen die al lang weg kunnen. Neem je voor om regelmatig een map door te bladeren en verlopen documenten te ontdekken en verwijderen.
Zo zie je wat je hebt opgeslagen en hoeveel dat is.

Schoon je PC of Laptop op.
Tijdens het gebruik van Windows worden er talloze bestanden aangemaakt en ergens opgeslagen, zonder dat je daar weet van hebt. Die nemen geleidelijk steeds meer ruimte in op de harde schijf, en soms in het geheugen of het register.
Zo schoon je Windows op

Ruim de Prullenbak op.
Windows plaatst alle bestanden die je verwijdert eerst in de zogenaamde Prullenbak. Van daaruit kun je die bestanden eventueel terugplaatsen. Zorg ervoor dat de Prullenbak regelmatig geleegd wordt; je kunt instellen hoe vaak dat gebeurt.
Zo ruim je de prullenbak op

Ruim dubbele bestanden op.
In de loop van de tijd slaat je computer ongemerkt hetzelfde bestand vaak twee of zelfs meer keren op. Met als gevolg: een vollopende en rommelige computer. Ruim die op, dat scheelt veel ruimte en verwarring.
Zo ruim je dubbele bestanden op

Ruim dubbele foto’s op.
Zeker als je foto’s bewerkt en opslaat op je computer, dan zullen er veel dubbele zijn. Soms bewust, maar vaker zonder dat je dat merkt.
Zo ruim je dubbele foto’s op

Maak een back-up op een externe harddisk.
Als je computer volloopt met bestanden, dan kun je (een deel van) je bestanden elders opslaan. In elk geval is het verstandig om van waardevolle bestanden regelmatig een back-up te maken op een andere plek. Op een dag kan je PC vastlopen of vervangen worden, om van ergere rampen maar te zwijgen.
Zo maak je een back-up op een externe harddisk
Let er intussen op dat je bestanden niet op verschillende plaatsen opslaat. Dat kost energie en schept verwarring.

Laat minder programma’s opstarten.
Zonder dat je het in de gaten hebt, starten er vaak veel programma’s zodra je je computer aanzet. Die kosten stroom en vertragen wat je wilt doen.
Zo stel je dit vast en beperkt je dit

Sla spaarzaam bestanden op in de Cloud.
Je kunt er ook voor kiezen bestanden op te slaan bij een online opslagdienst, zoals Dropbox, OneDrive (=Microsoft), Google Drive en andere. Dat heeft voor- en nadelen.
Beperk meervoudige opslag. Documenten delen met anderen kan energie schelen. Tenminste, als niet iedereen het dan ook nog eens op eigen apparaten opslaat. Want een document hoeft maar op één locatie bewaard te worden, terwijl meer mensen er gebruik van kunnen maken. Dit kan het makkelijks ín de Cloud (OneDrive, Dropbox, Google Drive en andere Cloud-services). Wees je er wel van bewust dat dit energie kost, dus zet niet alles online.
Meer over deze keuzes

Zet wifi, bluetooth en locatiebepaling vaker uit.
Vaak staat wifi standaard aan op je telefoon of tablet, ook als je dat helemaal niet gebruikt. Dit kost stroom. Het is makkelijk aan en uit te zetten!
Dat geldt nog sterker voor bluetooth, iets dat je vaak aan laat staan, nadat je dit even gebruikt hebt (bijvoorbeeld voor een koptelefoon). Je kunt het beter uitzetten tot het weer nodig is. Als het weer ergens voor nodig is, dan meldt je apparaat dat vanzelf.
En op smartphones en tablets staat ‘locatie’ vaak standaard aan, waardoor er steeds contact wordt gezocht met satellieten. Dat kost veel energie en belast je laptop of pc, terwijl het vaak geen functie heeft (behalve dat jouw gangen steeds nagegaan kunnen worden). Je kunt ook dit dus beter uitzetten tot er weer een goede reden is om het aan te zetten.
Als je je telefoon in de zgn ‘vliegtuigstand’ of ‘flight mode’ zet, worden alle verbindingen stopgezet.

Zet je scherm en/of computer vaker uit.
Als je een tijdje je computer niet gebruikt, zet die dan uit. Of laat in elk geval je scherm (dat veel stroom vraagt) uitgaan nadat het een (door jou in te stellen) tijd niet actief is. Je kunt natuurlijk ook je computer helemaal (laten) afsluiten, eventueel na een langere tijd.
Zo doe je dit
Wees je er wel van bewust dat een computer in de slaap- of sluimerstand nog steeds stroom gebruikt, zij het niet veel. Beter dus je apparaat ‘echt’ uit te zetten.
Hier zijn nog meer tips over verminderen van het energie gebruik door je PC.

Houd je programma’s up-to-date
Niet speciaal om energie te besparen, maar het is verstandig om je besturingssysteem en de programma’s op je computer up-to-date te houden. Dat helpt foutjes en veiligheidslekken te verhelpen en om programma’s soepeler te laten draaien.
Voor de Apps die je via de Microsoft store hebt aangeschaft kan dat automatisch.
Zo schakel je dit in
Maar wil je een programma dat alle apps op je computer (dus ook niet via Microsoft aangeschaft) in de gaten houdt en desgewenst handmatig of (betaald) automatisch updatet, dan is er bijvoorbeeld
het (gratis maar Engelstalige ) Patch my PC of, meer sophisticated en Nederlandstalig IOBit Software updater (gratis maar betaald voor meer functies).

Opslag bij Windows

Als je wilt weten wat en hoeveel je hebt opgeslagen op je laptop of PC, open dan de Verkenner. Je ziet dan de schijven of disks in je computer.
Klik op de schijf die je nader wilt bekijken. Dan zie je alle mappen op die schijf.
Klik met de rechter muistoets op de map die je wilt bekijken. Je ziet dan een menu met daarbinnen de keuze ‘eigenschappen’.
Als je hierop klikt zie je hoeveel bestanden er in die mappen zijn opgeslagen en hoeveel Mb of Gb dat beslaat.
Een snellere manier om hier te komen is om, als je de Verkenner hebt geopend, de cursor op de map te plaatsen en Alt+Enter aan te klikken.

Zo schoon je Windows op

Er zijn veel programma’s die verontreiniging van data op je PC opruimen, bv het gratis en goed werkende CCleaner of, nog grondiger Privazer. Je kunt het zo instellen dat dit regelmatig gebeurt. Je vindt op het internet ook vergelijkende overzichten van dit soort software, bv bij Techpout.

Zo ruim je de Prullenbak op

Windows plaatst alle bestanden die je verwijdert eerst in de zogenaamde Prullenbak. Van daaruit kun je die bestanden eventueel terugplaatsen. Ga naar Instellingen – systeem – opslag – opslag inzicht. Daar kun je instellen hoe lang je bestanden nog wilt bewaren, voordat ze definitief netjes opgeruimd worden.
Je kunt ook, op elk moment, de prullenbak zelf leegmaken. Klik het icoon van de prullenbak aan en selecteer wat je wilt terugzetten of definitief verwijderen.

Zo ruim je dubbele bestanden op

In de loop van de tijd slaat je computer ongemerkt hetzelfde bestand vaak twee of zelfs meer keren op. Met als gevolg: een vollopende en rommelige computer. Het programma CCleaner biedt gereedschap voor opsporen en selectief verwijderen van dubbele bestanden. Er zijn nog meer programma’s die hierin gespecialiseerd zijn, zoals Glary Duplicate Cleaner.

Zo ruim je dubbele foto’s op

Zeker als je foto’s bewerkt en opslaat op je computer, dan zullen er veel dubbele zijn. Soms bewust, maar vaker zonder dat je dat merkt. Je wilt misschien een aantal dubbele foto’s bekijken en selectief verwijderen. Dat kan bv met de app Duplicate Photo Cleaner (betaald) of met Alldup (simpeler, maar gratis).

Maak een back-up op een externe harddisk

Het eenvoudigst is om regelmatig een back-up te maken op een externe harddisk – of, in toenemende mate, een mobiele SSD (Solid State Drive – nog iets duurder, maar zonder bewegende delen). Mobiele harddisks worden steeds goedkoper, handiger en kleiner. Je kunt al minstens een Terabyte (1000 GB!) kwijt op een handzame en stevige harddisk die je direct met een USB-kabeltje koppelt en van stroom voorziet, voor minder dan honderd euro. Alles dat je op zo’n apparaatje opslaat kost vanaf dat moment alleen stroom als hier iets aan toe voegt of wijzigt. Ideaal om mee te nemen. En om op een veilige plaats te bewaren voor het geval dat….

Laat minder programma’s opstarten

Zonder dat je dat in de gaten hebt, starten er vaak veel programma’s zodra je je computer aanzet. Die kosten stroom en vertragen wat je wilt doen. Via de toets combinatie Ctr – Alt – Del en dan ‘Taakbeheer’ kiezen, kun je zien welke programma’s op dit moment actief zijn. Je zult verbaasd zijn! Wees verstandig bij het uitschakelen: een aantal is nodig om Windows en de door jou gekozen programma’s te draaien. Maar kijk vooral ook bij ‘Opstart Apps’ (ook via Ctr-Alt-Del) en sluit daar de apps uit die je niet voortdurend nodig hebt. Je kunt elk programma altijd starten wanneer je dit wilt, maar automatische start is vaak niet zinvol en belast je computer nodeloos. Of, nog beter, misschien kun je sommige programma’s helemaal verwijderen.

Sla selectief bestanden op in de Cloud

Je kunt er ook voor kiezen bestanden op te slaan bij een online opslagdienst, zoals Dropbox, OneDrive (=Microsoft), Google Drive en andere. Je kunt veelal gratis beperkte opslagruimte krijgen (vaak tot zo’n 15 GB). Voor meer GB betaal je. Het voordeel is dat je vanaf elk apparaat toegang hebt tot je bestanden en/of dat die bestanden automatisch op meer apparaten worden opgeslagen. Je kunt op deze manier ook makkelijk bestanden delen met anderen zonder dat zij die ook hoeven op te slaan. En ook kun je je bestanden op een van je andere apparaten vinden, bv op je telefoon, wanneer je niet thuis bent.
Het grote nadeel is dat dit energie kost, vooral in datacentra. Een zinvol compromis kan zijn om bestanden die je vooral wilt bewaren, zoals goede foto’s en belangrijke documenten, op te slaan op een externe harddisk. En de bestanden waar je vaak snel toegang toe wilt, in de Cloud op te slaan. Vergeet weer niet de Cloud af en toe op te schonen.

Zet je scherm en/of computer vaker uit

Windows biedt je hier handig gereedschap voor. In Windows 11 onder Instellingen – Systeem – Aan/uit – Scherm en slaapstand. Daar kies je na hoeveel tijd je scherm uitgaat en na hoeveel tijd je computer in de slaapstand gaat. Je kunt hier ook instellen wanneer je computer helemaal uitgaat.

Wees je er wel van bewust dat een vaste computer in de afgesloten stand nog steeds stroom gebruikt, zij het niet veel. Zoals dat voor veel apparaten in ‘stand-by’ geldt. Een eenvoudige oplossing is een aan-uit schakelaar tussen stopcontact en stekker te zetten, al dan niet met verklikkerlichtje.