Aan ieder, aan de Grootouders,
Op 21 september verzorgde Kornelis Blok van de Technische Universiteit Delft een Webinar over de opwarming van de aarde. Het blijkt dat er per saldo voldoende mogelijkheden bestaan om die maximale 1,5 graad temperatuurstijging te halen mits, twee citaten uit zijn Webinar:
- Haast nodig in klimaatstrijd: olie-, kolen- en gasverbruik moet binnen 8 jaar gehalveerd
- Unless there are immediate and deep emissions reductions across all sectors, 1.5°C is beyond reach.
Ja, en wat nu? Misschien dat er in Sharm el-Sheikh op de COP27 een wonder gebeurt. Dat genoemde haast van Blok werkelijk wordt, zo ook de immediate and deep emissions reductions across all sectors. Dat wonder gebeurde niet in Glasgow terwijl de (westerse) wereld toen nog min of meer in evenwicht was. De kans dat dat wonder nu gaat gebeuren in Sharm el-Sheikh is veel kleiner met de president van de VS Biden voorop, die smeekt om verhoging van de olieproductie. En een enkeling van ons op de kaart kon aanwijzen waar de Oekraïne ligt, terwijl we nu overal de vlag hebben hangen van dat land.
Nee, wonderen bestaan niet. We moeten het heft in eigen handen nemen. Hoe?
Consuminderen
Een optie de we zelf, individueel, in de hand hebben, om minder te vervuilen, is consuminderen.
De klimaatcrisis te lijf gaan, door te consuminderen is ongemakkelijk. Het morrelt aan je comfortzone, aan je vrijheid. Je moet dingen in de winkel laten liggen. Dat doet zeer.
Zolang we dat niet accepteren, blijven we zeuren over die klimaatcrisis, de vervuilingscrisis en leggen we de oplossing bij de politiek en de vervuilende bedrijven. Die dat ongemak (ook) niet willen. Het is als een gesloten cirkel van ongemakken.
Maar consuminderen is ook een sport, een bevrijdende uitdaging passend in de zorg voor de aarde voor onze kinderen en kleinkinderen. Het leefpatroon kantelt.
Ik begin hieronder met een overzicht van de effecten van ons consumeergedrag op de vele vormen van vervuiling. Dus niet alleen de effecten van de broeikasgassen. Ontleend aan `De Verborgen Impact` van Babette Porcelijn. 10 voorbeelden van consuminderen, van minder spullen kopen tot minder OV. Babette Porcelijn heeft haar tabel later nog wat herzien waarbij de auto opschoof naar plaats 2 en het huis/wonen naar plaats 3. Daarna probeer ik de gevolgen van dat consuminderen nog wat meer in beeld te brengen.
Consuminderen heeft veel gevolgen waarbij de mate afhangt van de intensiteit van dat consuminderen. Ik ga hier niet in op de omvang van consuminderen.
Als je consumindert houd je geld over. Een rijk gevoel! En daar moet je dan ook weer wat mee. Want geld op de bank wordt ook weer belegd en dat leidt ook weer per saldo tot meer consumptie. Triodosbank, ASN? Maar een goed doel is mogelijk een escape voor je spaarcenten ten gevolge van consuminderen. Je huis isoleren zodat je minder fossiele brandstof nodig hebt. Zoek en vindt dus die besteding die niet opnieuw tot vervuiling leidt.
Je kunt ook minder gaan werken, minder verdienen dus, zodat je geen geld overhoudt. Je krijgt meer vrije tijd. Zoek aantrekkelijk vrijwilligerswerk. Keuze te over.
Consuminderen moet leiden ook produminderen anders heeft het geen effect op de vervuiling. De productie van spullen, vlees, auto enz. wordt afgeschaald. En daarmee dus ook de werkgelegenheid. Minder werken, kortere werkdagen of meer vakantie kan en moet daarbij een oplossing zijn.
Ik zet nog een stap verder. Zet loonsverhogingen, bonussen en prijscompensaties om in nog minder werken. Of probeer die loonsverhogingen, bonussen en prijscompensaties te voorkomen. En dan is overleg nodig met vakbonden, werkgevers, ouderenbonden, pensioenfondsen, CAO-overleggen enz.
Houd altijd de laagstbetaalden in het oog. Ook buiten Nederland.
Ik voeg nog een reden toe om te produminderen: Het IMF heeft de winst van een wereldwijde energietransitie berekend. Om onder de 1,5 graad te blijven moet € 29.000 miljard geïnvesteerd worden. De vermeden klimaatvernietiging of winst zou zijn 78.000 miljard dollar. Ik ben zo vrij om dat te delen door de bijna 8 miljard aardbewoners en kom dan op een voordeel per capita in ronde getallen van 10.000 dollar. (Ontleend aan: The Great Carbon Arbitrage Tobias Adrian, Patrick Bolton, and Alissa M. Kleinnijenhuis, IMF Working. WP/22/107. Papers describe research in progress by the author(s) and are published to elicit comments and to encourage debate).
Het komt overeen met de aloude wijsheid dat voorkomen goedkoper is dan genezen. Nicolas Stern heeft daar in 2005 ook al op gewezen.
Arie Bijl, november 2022
