Doel van deze campagne is lokale grootouders te helpen om in gesprek te komen en te blijven (ook na de gemeenteraadsverkiezingen) met de plaatselijke politiek of het lokale bestuur over de vraag of zij de leefbare wereld voor onze kleinkinderen echt dichterbij brengen met hun beleidskeuzes.
Waarom zetten we als Grootouders nu in op gesprekken met de lokale politiek?
Onze doelstellingen zijn nog steeds:
Nu we te maken hebben met toenemende verrechtsing in Europa en in Nederland is het belangrijk om de noodzakelijke transities – waarvan wij weten dat ze onder de oppervlakte al gaande zijn – van onderop extra aan te jagen.
Zeker nu klimaatverandering voor steeds meer politici steeds minder belangrijk lijkt te zijn. Daarom zullen wij Grootouders juist nu lokaal onze invloed gaan aanwenden.
Iedere Nederlandse gemeente moet op grond van de Omgevingswet (per 1 januari 2024 van kracht) een Omgevingsvisie opstellen. Zo’n Omgevingsvisie is een toekomstplan waarin de gemeente 15 jaar vooruit kijkt.
Zo’n visie is dus voor ons als Grootouders voor het Klimaat van belang. Wij komen op voor een leefbare wereld voor generaties na ons.
In zo’n visie worden kaders gesteld en wordt richting gegeven voor de lange termijn.
Is de Omgevingsvisie van jouw gemeente concreet genoeg?
Staan daarin de doelen helder omschreven, maar vind je er ook de planning hoe ze die doelen wil bereiken?
Komen de belangrijke thema’s voor een leefbare wereld aan de orde? En is er voldoende oog voor de samenhang tussen die thema’s?
Denk aan de energie-/warmtetransitie, isolatie en verduurzaming van gebouwde omgeving, biodiversiteit en natuurinclusiviteit, grondstoffenbeleid, mobiliteit.
Maar ook en vooral: heeft de gemeente oog voor rechtvaardigheid? Doet de gemeente alles om alle burgers mee te krijgen en houden de burgers daarbij een besef van autonomie, of worden de plannen over hen uitgerold?
We zouden de gemeentelijke Omgevingsvisies willen toetsen op de vraag of ze wel voldoende concreet de klimaatdoelen bevorderen. Kunnen we tevreden zijn over de visie, of moet het allemaal nog een tandje beter?
We ontwikkelen daarvoor de Duurzaamheidsmeter om die toetsing uit te voeren. We zoeken criteria waaraan de visie moet voldoen om klimaatverandering effectief tegen te gaan.
De Duurzaamheidsmeter bestaat uit een aantal vragen dat in de vorm van een enquête door gemeenten beantwoord kan worden. Die antwoorden kun je vervolgens in een simpel rapportcijfer weergeven. En dan kun je zien of gemeenten voldoende op weg zijn om de doelen uit het klimaatakkoord voor 2040 te halen.
Maar je kunt die antwoorden ook gebruiken om als Grootouders het gesprek te voeren met lokale politici of het lokale bestuur. En daar gaat het ons om!
Lokale gesprekken zijn van belang in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar, maar niet beperkt tot die periode. Ook daarna bij de collegevorming en bij het in de tijd volgen van het lokale beleid moeten we in gesprek blijven met de lokale politiek.
Dit werkt twee kanten op: het maakt ons Grootouders voor het Klimaat als beweging bekend bij de lokale politiek én het maakt aan onze medeburgers bekend wat er op het spel staat in hun directe leefomgeving.
We weten dat kantelpunten in de noodzakelijke transities plaatsvinden als zo’n 25% van de bevolking van de noodzaak overtuigd is en zo mogelijk al leeft alsof de transitie gerealiseerd is. Dan krijgen de veranderingen vaart en zijn ze nauwelijks meer te stoppen. In sommige transities (energietransitie en de transitie naar meer sociale verbondenheid) zijn we al bijna zover (zie rapport Triodosbank over Sociale Tippingpoints).
Die kantelpunten bereiken we dus niet alleen door politieke besluitvorming op zichzelf, maar juist ook door keuzes, overtuigingen en gedrag van burgers. En gemeentelijke overheden, die dicht bij de burgers staan, kunnen heel goed de regie nemen om hun burgers tot zulke keuzes, overtuigingen en gedrag te verleiden. Of ze die regie werkelijk willen nemen komt al dan niet tot uiting in de Omgevingsvisie.
Om lokale groepen te ondersteunen ontwikkelen we een aantal hulpmiddelen. Deze lijst zal dus nog worden uitgebreid.
Vragen? Stel ze met het contactformulier (Kies: werkgroep Klimaatbeleid Gemeenten)
