Het recente Global Climate Report 2023 van de World Meteorological Organisation constateerde met zorg dat 2023 weer voor een record zorgde als warmste jaar tot nu toe gemeten. Met een gemiddelde temperatuur van inmiddels 1.45 graad C boven de pre-industriële basislijn, historische temperatuur records voor oceanen, bosbranden, zeespiegel stijging en terugtrekken van gletsjers.
Er zullen dus tijdens de COP29 in november 2024 in Baku dringend belangrijke besluiten moeten worden genomen. Belangrijk is het vaststellen van het pad om binnen de 1,5 graad opwarming te blijven. Dit vergt het naleven van de gestelde doelen uit Parijs en het vaststellen van de nationale bijdragen. Voor de EU gaat dat om een gezamenlijke reductieopgave. Om ook andere landen mee te krijgen, een van de topprioriteiten, is het nodig een nieuw doel voor internationale klimaatfinanciering overeen te komen. Het oude doel was om jaarlijks 100 miljard dollar te mobiliseren voor klimaatactie in ontwikkelingslanden. Dit doel is alleen in 2022 gehaald. Ook ondersteuning bij aanpassing aan klimaatverandering en hulp bij calamiteiten vergt nadere besluiten.
De landen van de Verenigde Naties (198 landen) zullen dus moeten leveren. Het is zeer de vraag hoe de VS zich zullen opstellen wanneer Donald Trump de verkiezingen zou winnen. China toont verbaal goede wil, maar vooralsnog groeien de emissies ondanks economische problemen.
Naast de onderhandelaars voor de lidstaten komen naar de COP ook onder andere vertegenwoordigers van NGO’s , bedrijven, en journalisten. Zij onderhandelen niet mee, maar proberen met tientallen zogenoemde side-events de onderhandelingen te beïnvloeden. Vorig jaar was het totaal aantal deelnemers ongeveer 85000!
Tijdens de COP onderhandelt de Europese Unie (EU) als één partij. De EU ministers (Milieuraad) bepalen samen de EU onderhandelingspositie. De Europese Commissie (o.l.v. Wopke Hoekstra) heeft daarbij een belangrijke inbreng. Op COP29 zal de EU delegatie opnieuw steun uitspreken voor een ambitieuze mondiale doelstelling voor klimaatfinanciering en zal zij oproepen tot ambitieuze klimaatplannen om de doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C. De EU zelf heeft zich gecommitteerd aan het “Fit for 55” wetgevingspakket: reduceer broeikas uitstoot met ten minste 55% in 2030 ten opzichte van 1990. Een kwantitatieve CO2 reductiedoelstelling voor 2040 valt van de EU niet te verwachten.
Als Grootouders voor het Klimaat hopen wij dat COP29 concrete afspraken oplevert, zoals: het werkelijk komen tot emissie reductie en steun voor ontwikkelingslanden, met name de meest kwetsbare, om de gevolgen van de klimaatverandering aan te pakken. Het blijft een bijzonder aandachtspunt hoe zal worden omgegaan met de fossiele subsidies. Vooralsnog vindt NL weinig gehoor om hier concreet stappen te zetten.
Sander Honée, secretaris werkgroep politiek Grootouders voor het Klimaat
