Vraag onze generatie of het plaatsje Blokker hem of haar iets zegt en negen van de tien zal uitroepen: ‘De Beatles…’ Inderdaad, Blokker, de enige plaats in Nederland waar ooit de legendarische Beatles optraden, op 6 juni 1964.
Blokker is ook de geboorteplaats van Jan Olijve (1958), en nog altijd woont hij op slechts 1 kilometer van zijn geboorteplek, die nu tot de gemeente Hoorn behoort.
Getrouwd met Mieke, vader van drie kinderen en sinds enkele jaren opa van twee jongetjes. Na een lange loopbaan met zeer diverse functies, heeft Jan nu ruimschoots tijd om actief bezig te zijn met alles wat met duurzaamheid te maken heeft.
Sinds een kleine drie jaar is hij lid van GvhK, heeft het regiobeheer op zich genomen en helpt anderen om groepen op te zetten. Daarnaast is hij op dit moment ook Klimaatburgemeester van Hoorn. Hij hoopt deze functie met nog een jaar te kunnen verlengen.
An Inconvenient Truth
Het is 2016 als de documentaire ‘An Inconvenient Truth 2’, van All Gore hem wakker schudt. In de jaren daarna groeit het besef dat we Moeder Aarde aan het verpesten zijn aan de ene kant, en de ervaring dat we wereldomvattende problemen kúnnen oplossen aan de andere kant. Denk aan het gat in de ozonlaag, de zure regen, de Covid-19 pandemie. Het voedde zijn overtuiging dat iedereen op eigen wijze stappen kan zetten. En dat al die stappen bij elkaar voor een wereld kunnen zorgen die leefbaar is en blijft. Een mooie wereld met veel groen en veel beestjes, volop leefbaarheid, waar mensen hun talenten kunnen benutten.
Als Klimaatburgemeester heeft Jan onder andere een duurzame tuinwedstrijd in het leven geroepen. Wat is nu een tuin op het grote geheel, niet meer dan een postzegel toch, zet dat zoden aan de dijk? Wel als je uitrekent dat er in Nederland vijf miljoen van die postzegels
zijn, samen 10 keer groter dan Nationaal Park de Veluwe. Dan besef je dat het ertoe doet om een flink aantal tegels uit je tuin te halen en er planten in te zetten. Daarbij is er altijd wel een buurman die langsloopt en er iets van zegt. Dan kun je op heel natuurlijke wijze vertellen over je motivatie….
Klimaatgesprekken voeren
Een klimaatgesprek aangaan met iemand die op het gebied van duurzaamheid veel laat liggen is immers niet eenvoudig. Binnen GvhK heeft Jan met drie anderen een workshop ontwikkeld waarin dit type van gesprek wordt geleerd en getraind. Een gesprek over minderen met vlees, met vliegen, met kopen, met douchen…. Zonder een belerend vingertje op te steken, maar bijvoorbeeld vanuit de vraag: ‘Hoe kijken jullie ertegen aan hoe ik met duurzaamheid bezig ben?’
Daarbij is het de overtuiging van Jan dat winnaars een positief antwoord hebben, een aantrekkelijk plaatje kunnen tonen van hoe het eruit gaat zien. Klimaatmensen, zoals activisten, progressief groen, leggen in hun verhaal te vaak het accent op rampen die op ons afkomen of wijzen naar schuldigen. Dat is naar zijn idee niet de manier om de grote stille meerderheid tot actie aan te zetten:
“We hebben mensen nodig die een aantrekkelijk beeld kunnen creëren, een beeld van een stad waar je graag zou willen wonen, met veel groen, geveltuinen, biodiversiteit. Alleen elektrische auto’s hebben toegang, fietsers daarentegen ruim baan.
Samen werken aan een aantrekkelijke, leefbare toekomst
Met burgers die van nature bijdragen doen, betrokken zijn bij duurzaamheid en zich verantwoordelijk voelen komen we een heel eind. Maar voor die langetermijnvisie hebben we kunstenaars nodig, artiesten, wetenschappers, mensen die in staat zijn ‘out of the box’ te denken, die dat aantrekkelijke toekomstbeeld weten te schetsen.
Als je geen kunstenaar bent, artiest of wetenschapper, meld je dan aan om binnen je regio te kijken wat je kunt doen. Durf een stapje verder te gaan dan je gewend bent. Met die ene stap help je niet alleen jezelf maar komt ook die klimaatbestendige, leefbare wereld dichterbij.” Aldus Jan Olijve, een aimabel en gedreven mens.
Na het zien van de genoemde film van All Gore in 2016, raapte hij al zijn moed bij elkaar en stapte tijdens de aftiteling naar voren. Hij vroeg of er mensen waren die wilden napraten: “We kunnen toch niet weglopen na deze film…”
Er waren er zes.
Zijn motto? Je hebt meer invloed dan de muren van je huis.