De aanleiding voor dit interview is de actieve betrokkenheid van Janneke in de werkgroep Groen Pensioen. Nu niet direct een plaats waar je een psychotherapeut zou verwachten, die niet zoveel opheeft met de wereld van het geld.
Maar laten we beginnen bij het begin:

Hoe ben je bij de Grootouders gekomen?
‘Ongeveer vijf jaar geleden hoorde ik van de Grootouders voor het Klimaat en vond dat een geniaal idee, het maakt de klimaatcrisis persoonlijk. Je krijgt als het ware de ‘Toekomst-stoel’ in je huis. Je maakt daarmee zichtbaar dat de klimaatcrisis ook het probleem van onze generatie is. Bovendien spreek je met grootouders een enorm reservoir aan tijd, werkkracht, denkvermogen en kennis aan, mensen dus die zich effectief kunnen inzetten. En heel terecht dat wij ons verantwoordelijk voelen.’

Een jaar later besloot ze om veganistisch te gaan eten, in eerste instantie om te onderzoeken hoe een diervrij dieet eruit zou kunnen zien en hoe haalbaar het is. Het is haar goed bevallen, en ze zag alleen maar redenen om ermee door te gaan.

Groen Pensioen
Ze was altijd al kritisch over de schadelijke rol die geld kan spelen – was al veel eerder overgestapt naar een duurzame (en ethisch verantwoorde) bank – en was daarom geïnteresseerd toen ze de oproep voor een werkgroep Groen Pensioen las.
Voor haar zou voor pensioenfondsen financieel rendement niet voorop moeten staan bij het beleggen van ‘ons’ geld, maar duurzaamheid en daarmee (klimaat)rechtvaardigheid. Wat is een goed pensioen waard als onze kleinkinderen – lees: de volgende generaties – geen toekomst hebben? En als we nu al mensen elders op deze aarde schade berokkenen met onze te grote ecologische voetafdruk?

‘Ik zie wel een relatie met mijn vak: ik richt me vooral op mensen die met psychotrauma kampen en span me met hen in om hun leed te verlichten, en ik kan me er niet bij neerleggen dat tegelijkertijd met mijn geld mensen (klimaat)leed wordt aangedaan. De gevolgen van te grote opwarming van de aarde zullen zeer traumatisch zijn, en zijn dat her en der al’

Meedoen is prettig
Lid worden van de werkgroep Groen Pensioen is een manier om iets te kunnen doen in de goede richting. Dat doet haar goed, ze ervaart het als veel prettiger dan machteloos toekijken. En het doet haar ook goed om te merken dat er veel gelijkgestemden zijn – binnen allerlei organisaties – en dat deze met elkaar druk kunnen uitoefenen in een richting waar beslissingsmacht ligt.

‘Echt in contact zijn met anderen, elkaar serieus nemen, kan helpen verschillen te overbruggen. Ook in het gesprek met medewerkers van het Pensioen Fonds Zorg en Welzijn op 23 januari merkte ik dat het helpt als er contact is, als er echt geluisterd wordt naar elkaar. Zonder dat je de essentie van het probleem en de grote meningsverschillen over de aanpak ervan uit de weg gaat. Op zo’n uitwisseling kun je in latere instantie weer voortbouwen.’

Janneke denkt dat wij, mensen, heel goed in staat zijn tot verandering en daartoe ook bereid zijn. Maar we moeten er wel een goede reden voor hebben, en niet tot iets gedwongen worden wat we als onrechtvaardig – of onnodig – zien. Daarom vindt ze het moeilijk om aan te zien hoe de overheid verzuimt helder te maken voor welke keuzes we staan en verantwoordelijkheid te nemen, ook voor de verkeerde richting waarin ze zo lang gestuurd heeft. Als ze in contact met haar burgers betrouwbaar en consistent is, en financieel ondersteunt waar dat redelijk en het meest nodig is, kan er draagvlak ontstaan voor een moeilijke boodschap. Mijn dochter: ‘Niets doen is pas duur!!’.

Hoe reageren mensen uit jouw omgeving op jouw betrokkenheid bij de Grootouders en je werk in de werkgroep Groen Pensioen?
Ik blijf vooralsnog een beetje een eenling, al is niemand het met me oneens. Wat mijn diervrije eten betreft, doet iedereen in mijn omgeving moeite voor mij en dat waardeer ik erg. Maar uiteindelijk gaat het mij om ‘de zaak’ en niet om mijzelf. Ik zou graag de hele wereld mee willen nemen in mijn enthousiasme – beter: gevoel van urgentie om dit probleem aan te pakken – maar dat kan natuurlijk niet. Iedereen maakt zijn of haar eigen proces door. En ik realiseer me dat iemand in je omgeving die wat harder loopt ook irritant kan zijn.

Neem niemand de maat
Ik ben overigens niet fanatiek en neem mensen niet de maat. Ook míj́n voetafdruk is veel te groot… Ik ben er geen voorstander van om ons op (verandering van) individueel gedrag te richten maar ik vind dat we de overheid / overheden – en machtige organisaties / bedrijven – onder druk moeten zetten om hun verantwoordelijkheid te nemen, en de noodzakelijke transformatie haalbaar te maken. In de eerste plaats door te stoppen met financiële prikkels die juist in de verkeerde richting werken. Alleen dat kan echte verandering brengen.

‘Door mijn bemoeienis met de Grootouders krijg ik meer zicht op wat er al aan initiatieven gaande is. Ik ben onder de indruk van de inzet van veel mensen – mensen van alle leeftijden, ook van veel jonge mensen – en de vindingrijkheid en intelligentie waarmee ze dat doen. Dat stemt me hoopvol. Daarbij betrokken kunnen en mogen zijn vind ik een voorrecht en is eigenlijk ook heel goed voor mijn humeur!! Ik durf het iedereen aan te raden.’

Waar haal je de energie vandaan? Je bent ook nog steeds parttime aan het werk.
Janneke: ‘Ik krijg energie als ik het betekenisvol vind wat ik doe, en niet te vergeten het is met elkaar ook heel gezellig.’ En dat gold ook zeker voor dit interview.

Last but not least raadt Janneke ieder aan om het boek van Roanne van Voorst: ‘Ooit aten we dieren’ te lezen. Naast informatief en onthullend, ook lichtvoetig en op momenten heel geestig.