De Grootouders voor het Klimaat anno 2025 doen het prima. Met het oog op de groei is het bestuur begin dit jaar uitgebreid. Ook aan de functie van dat bestuur is gesleuteld, vertellen Corina van Arnhem en Marga Haveman. Alles om de slagkracht van de beweging te waarborgen. Maar eh, is de club niet een tikje elitair?
Het gaat goed met de Grootouders voor het Klimaat (GvhK). Corina van Arnhem (73), die samen met Marga Haveman (69) het GvhK-voorzitterschap deelt, constateert dat de groei er stevig in zit. “Op dit moment telt de beweging al 45 lokale groepen, die in omvang overigens sterk kunnen verschillen. Je hebt groepen met een harde kern van 4 of 5 senioren, maar ook diverse met twintig, dertig of nog meer actieve leden. Om die groepen heen staat altijd een wijdere kring van sympathisanten. Deels mensen die ook aan acties meedoen, deels mensen die alleen de nieuwsbrief ontvangen. In totaal hebben we het dan over zo’n vijfduizend senioren en dat aantal zit nog steeds in de lift.”
Zelf sloot Van Arnhem zich vier jaar geleden bij de beweging aan, toen ze na een respectabele loopbaan als onder meer universitair docent, landschapsarchitect en mede-eigenaar van twee biologische restaurants naar Friesland was verhuisd. De in 2016 opgerichte GvhK woonde toen nog in bij Marjan Minnesma’s Urgenda. Medio 2022 kozen de Grootouders voor zelfstandigheid in de vorm van een stichting, met Van Arnhem als voorzitter en Philip Beekman als penningmeester en beheerder van de ledenadministratie.
Waarom een stichting? Van Arnhem: “Het bestuur van een stichting heeft meer armslag dan van bijvoorbeeld een vereniging en de lijnen zijn korter. Dat kan handig zijn als je snel een stevige organisatie van de grond wil tillen.”
Gepokt en gemazeld
Nog eens twee jaar later werd het bestuur versterkt met de Haarlemse Marga Haveman, gepokt en gemazeld in managementfuncties bij een groot aantal zorgorganisaties. Als medevoorzitter van GvhK, een functie die ze sinds een half jaar bekleedt, richt Haveman zich vooral op versteviging van de interne organisatie. “Binnen het bestuur ben ik ook de contactpersoon voor de lokale groepen”, vertelt ze. “Daarom ben ik altijd bij het overleg tussen contactpersonen en bij veel gesprekken die daaruit voortkomen.”
Collega Van Arnhem neemt alle externe contacten voor haar rekening. Die met de andere milieuorganisaties bijvoorbeeld. Daarnaast zit ze geregeld bij gesprekken met politici en CEO’s en geeft ze persinterviews.
In de loop van 2024 werd overigens duidelijk dat een driekoppig bestuur voor de groeiende organisatie niet meer toereikend was. Uitbreiden dus. Haveman: “Begin dit jaar hebben we er twee leden bij gekregen in twee nieuwe functies: een secretaris en een bestuurslid voor de communicatie. Daarmee zijn we nu goed op sterkte.”
Over de schutting
Parallel aan de voortgaande groei is het karakter van de organisatie aan het veranderen, signaleert ze. “De lokale groepen worden steeds belangrijker en actiever.” Steeds zichtbaarder dus ook. Prima ontwikkeling, wat Haveman betreft. “Meer zichtbaarheid is bij uitstek de motor van meer groei.” Van Arnhem ziet nog een tweede voordeel. “De overheid heeft heel veel zaken over de schutting van de gemeenten gekieperd. Die krijgen steeds meer verantwoordelijkheid, ook bij keuzen op het gebied van duurzaamheid, natuur en milieu. De lokale groepen zijn essentieel om daar bovenop te kunnen zitten.”
Maar de nieuwe ontwikkelingen brengen ook nieuwe uitdagingen met zich mee. Hoe houd je in zo’n snel uitdijende organisatie de verbindingen stevig en transparant, zowel tussen de groepen onderling als in de driehoek met bestuur en werkgroepen? Van Arnhem: “We hebben ervoor gekozen het bestuur een wat andere functie te geven. Met de lokale groepen als ruggengraat van de organisatie willen we voortaan vooral faciliterend zijn. We ondersteunen en bieden ruimte. Bij die facilitering spelen ook de landelijke werkgroepen, inmiddels elf stuks, een belangrijke rol. Elke werkgroep met zijn eigen expertise.” Haveman: “Het idee is: als meerdere lokale groepen samen met een goed plan aankomen, kunnen het bestuur en de werkgroepen helpen dat te realiseren.”
Laagdrempeliger
Met die werkwijze is ook de toekomstbestendigheid van de organisatie beter gewaarborgd, veronderstellen de twee. Want als er voor die toekomst één ambitie wordt gekoesterd is het wel: nog véél meer groei. Van Arnhem: “Nederland telt zo’n viereneenhalf miljoen senioren! Dan is vijfduizend Grootouders natuurlijk hartstikke weinig. We kúnnen nog enorm uitdijen.” Met één of twee grote, aandachttrekkende campagnes per jaar hopen de bestuurders de groei verder te stimuleren. In combinatie met de landelijke demonstraties en de vele acties van lokale groepen moet dat zoden aan de dijk zetten, menen ze.
Daarbij is het wel zaak de beweging wat laagdrempeliger te maken, ook daarover zijn ze het eens. Enerzijds met acties die een breed segment van de samenleving aanspreken, anderzijds door de diversiteit binnen de groepen te bevorderen. “Op dit moment zie je nog bijna alleen hoogopgeleide Grootouders”, stelt Van Arnhem. “Een afspiegeling van de samenleving kun je ons niet bepaald noemen.”
Haveman, voorzichtig: “In dat verband zou het prettig zijn als mensen de Grootouders niet meer alleen met demonstraties associeerden. We doen zoveel meer! Juist in die andere activiteiten kunnen we misschien ook senioren meenemen uit andere delen van de samenleving. Maar dan moeten we daar wel gericht aan werken.” En dat zou nog wel eens een van de grootste uitdagingen voor de komende jaren kunnen zijn.
